Dzika róża
Dzika róża (Rosa canina L.) to roślina lecznicza ceniona od wieków. Jest niezwykle bogatym źródłem substancji czynnych decydujących o jej właściwościach. Przed wiekami dzika róża była podstawowym pożywieniem ludzi. Owoce spożywano nawet na surowo. W medycynie ludowej jest to znany i uniwersalny lek na wiele dolegliwości. Popularność dzikiej róży powraca. Ludzie coraz chętniej wykorzystują ją zarówno w celach kulinarnych jak i leczniczych.
Skarbnica witaminy C
Owoce dzikiej róży to przede wszystkim „skarbnica” witaminy C (średnio 500–700 mg w 100 g). Dlatego dziką różę wykorzystuje się głównie jako środek zwiększający odporność organizmu, przeciwdziałający grypie i przeziębieniu. Dodatkowo zawartość innych witamin (A, B1, B2, E, K) oraz związków sprawia, że owoce zaleca się spożywać przy nadciśnieniu oraz chorobach układu pokarmowego. Płatki kwiatów dzikiej róży stosuje się głównie zewnętrznie – na poprawę cery i choroby skóry – oraz przy niestrawnościach. Naukowcy odkryli, że w owocach róży zawartych jest prawie 130 związków o dobroczynnym wpływie na organizm człowieka. W badaniach potwierdzono ich właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze (m.in. przeciwko E. coli czy Candida albicans). Niektóre odmiany wykazywały właściwości przeciwnowotworowe, cytotoksyczne, przeciwwrzodowe, przeciwalergiczne, a także przeciwzapalne.
Cenne przeciwutleniacze
Owoce dzikiej róży zawierają również flawonoidy – naturalne, bardzo aktywne biologicznie substancje chemiczne, które wykazują właściwości przeciwutleniające. Substancje te wpływają na większość procesów fizjologicznych w organizmie, zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca, miażdżycy (efekt przeciwmiażdżycowego działania flawonoidów polega na usuwaniu z krwi pozostałych już reaktywnych form tlenu i na zapobieganiu ich tworzenia). Zmniejszając liczbę wolnych rodników tlenowych chronią przed utlenianiem różne frakcje cholesterolu, i wykazują działanie przeciwzakrzepowe.
Flawonoidy posiadają także zdolność uszczelniania naczyń krwionośnych (zwłaszcza rutyna). Opóźniają procesy starzenia, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, wpływają na odporność poprzez modelowanie układu odpornościowego. Wykazują także korzystny wpływ na układ nerwowy. Prowadzone badania wskazują, że galusan epikatechiny w znacznym stopniu zmniejsza uszkodzenia OUN (ośrodkowego układu nerwowego) w przebiegu niedokrwienia poprzez własności antyoksydacyjne oraz modulowanie jednego z istotnych dla stanu zapalnego enzymów – syntetazy tlenku azotu (NOS). Flawonoidy wspólnie z witaminą C biorą udział w tworzeniu wiązań poprzecznych pomiędzy łańcuchami polipeptydowymi włókien kolagenu i w ten sposób uelastyczniają oraz wzmacniają tkankę łączną, m.in. w naczyniach krwionośnych. Zresztą jak wiadomo prawidłowe wchłanianie kolagenu jest właśnie powiązane ściśle z witaminą C. Kolagen potrzebny jest nie tylko aby mieć zdrową i pięknie wyglądającą skórę, ale również zdrowe stawy, kości itd. Dzika róża posiada także niezbędne sole mineralne (potas, wapń, żelazo, fosfor, magnez), witaminy A, B1, B2, E, K, kwas foliowy, flawonoidy, kwasy organiczne, pektyny oraz garbniki.
Panaceum na wiele dolegliwości
Dzika róża obecnie jest stosowana przede wszystkim przeciw przeziębieniu i grypie, jako lek ogólnie wzmacniający ze względu na bogate źródło witaminy C, ale także do leczenia różnych schorzeń wątroby, nerek, przewodu pokarmowego, w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów i mukowiscydozie.
U pacjentów z mukowiscydozą występuje wzmożony stres oksydacyjny, a witamina C dzięki działaniu antyoksydacyjnemu w połączeniu z witaminą E pomaga w obronie przed wolnymi rodnikami. Zapewnia to odpowiednią stymulację układu odpornościowego i może wpływać na zmniejszenie ilości infekcji układu oddechowego.
Zastosowanie
Dzika róża jest doskonała zarówno pod postacią herbatki, nalewki, jak i syropu. Od dawna chciałam wypróbować także olej z tej rośliny. Okazało się, że posiada on wszechstronne zastosowanie, nie tylko w kuchni ale również w kosmetyce.
Olej
Naturalny olej z owoców dzikiej róży stanowi bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych, niezbędnych do utrzymania zdrowej i odpowiednio nawilżonej skóry. Dzięki wysokiej zawartości witaminy A, w postaci karotenów oraz trans-retinolu, olej charakteryzuje się intensywnymi właściwościami regenerującymi i kondycjonującymi skórę. Polecany jako kuracja przeciwzmarszczkowa w pielęgnacji cery suchej, zniszczonej, dojrzałej, naczynkowej i wrażliwej oraz jako środek gojący i redukujący blizny pourazowe, potrądzikowe i rozstępy.
Kompozycja chemiczna oleju z dzikiej róży jest wyjątkowa. Zawiera on naturalny kwas trans-retinowy (kwas witaminy A, tretinoina), który regeneruje tkanki na poziomie komórkowym. Ponadto olej charakteryzuje się wysoką zawartością kwasów omega-6 i omega-3. Związki te są ważnymi składowymi błon komórkowych oraz prekursorami prostaglandyn i leukotrienów – cząsteczek stymulujących regenerację tkanek. Olej z dzikiej róży zawiera także karotenoidy (beta-karoten, likopen, zeaksantynę i in.) o właściwościach antyoksydacyjnych.
Olej z pestek dzikiej róży ma zastosowanie jako dodatek do potraw na zimno. Dobrze komponuje się z sałatkami owocowymi, jak i tradycyjnymi np. z białej kapusty albo kiszonej. Można polewać nim desery np. naleśniki na słodko, dania mięsne oraz dodawać do koktajli. Dodatek oleju z pestek dzikiej róży podniesie również smak pasty serowej, dipów i sosów na zimno. Ważne, by olej ten był stosowany wyłącznie na zimno, wówczas nie straci swoich cennych składników odżywczych. Dla zdrowia polecam pić raz dziennie 1 łyżkę oleju z pestek dzikiej róży pić podczas dowolnego posiłku. Dostarczymy organizmowi nie tylko cennych witamin ale i kwasów tłuszczowych. Jedna łyżka (15g) pokrywa dzienne zapotrzebowanie za kwasy NNKT.
Olej z dziką różą
Olej słonecznikowy z ekstraktem z owoców dzikiej róży.
Z pierwszego tłoczenia, nierafinowany.
Wysoka zawartość tłuszczów wielonienasyconych.
Właściwości oleju z dzikiej róży:
– działa moczopędnie, rozkurczowo i żółciopędnie
– zwiększa odporność organizmu
– działa przeciwanemicznie, przeciwszkorbutowo i ogólnie wzmacniająco
– zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych
– pobudza regenerację tkanek, przyspiesza gojenie
– działa przeciwzmarszczkowo
– pobudza apetyt
– poprawia samopoczucie