Arnika górska- ziołowe panaceum na wyginięciu

Arnika to roślina z rodziny astrowatych. Istnieje około 30 gatunków arnik, z czego tylko jeden występuje w Polsce. Arnika górska rośnie głównie w polskich górach, gdzie znane są jej lecznicze właściwości.

Pochodzenie

Pierwsze doniesienia na temat jej właściwości leczniczych pochodzą z XII wieku. Autorem najwcześniejszego opisu naukowego tej rośliny był włoski lekarz Pietro Matthiolus. Plemiona germańskie czciły arnikę jako roślinę poświęconą Bogini Matce, chroniącą przed uderzeniami pioruna i czarami. W Skandynawii przypisywano jej również magiczną moc. Średniowieczni ojcowie botaniki nie poświęcają arnice zbyt dużo uwagi. W XII wieku pisała o niej Hildegarda z Bingen. Do oficjalnych lekospisów trafiła dopiero w XVIII wieku. Poza powszechnie znanym wykorzystaniem kwiatów w leczeniu zewnętrznym obrzęków i stłuczeń, wiedeński lekarz H.J. Collin sławił również antyseptyczne i przeciwgorączkowe działanie surowca, między innymi w walce z malarią. Do połowy XVIII wieku roślina była uznawana za środek przydatny w leczeniu wielu dolegliwości. Miała wpływać na poprawę krążenia, wzmacniać organizm, działać przeciwbiegunkowo, przeciwhemoroidalnie, łagodząco przy owrzodzeniach i czyrakach, a przede wszystkim przyspieszać wchłanianie płynów wysiękowych i zmniejszać obrzęki. W drugiej połowie XIX wieku zainteresowanie arniką wyraźnie zmalało. Jej renesans nastąpił na początku XX wieku.

Obecne występowanie

Arnika górska najgęściej rośnie w Sudetach i w Bieszczadach. Miejscowi nazywają ją kupalnikiem górskim lub trankiem górskim. Jest objęta ochroną gatunkową, gdyż znajduję się w grupie roślin zagrożonych wyginięciem. Wiąże się to z jej właściwościami leczniczymi. Arnika dawniej była popularnym surowcem wykorzystywanym przez polskich zielarzy i aptekarzy. Jej niekontrolowany zbiór przyczynił się to tego, że dziś arnikę można praktycznie zobaczyć jedynie w specjalnie prowadzonych leczniczych uprawach. Niegdyś przypisywano jej właściwości magiczne. Jednak głównie ceniona była za wyjątkowe właściwości lecznicze. Zawdzięcza je rzadkiej kombinacji substancji czynnych. Kwiaty arniki zawierają laktony seskwiterpenowe, m.in. helenalinę, liczne flawonoidy, fitosterole, karotenoidy, triterpeny, garbniki, kwasy organiczne. Są to substancje o szerokim spektrum działania. Nic więc dziwnego, że walory tego ziela docenia także współczesna farmacja. Chętnie wykorzystuje je też przemysł kosmetyczny, ponieważ substancje czynne z ekstraktów pozyskiwanych z arniki bardzo dobrze przenikają przez naskórek, docierając do głębiej położonych warstw skórnych.

Leczniczy skład

Do celów leczniczych wykorzystywane są kwiaty i kłącza arniki. Właśnie te części zioła zawierają cenne flawonoidy i olejek eteryczny zawierający między innymi azulen, tymol, karotenoidy, kwasy organiczne (między innymi kwas kawowy, kwas chlorogenowy), aminy oraz fitosterole. Dzięki swojemu zróżnicowanemu składowi arnika działa na wiele różnych dolegliwości: Flawonoidy są cennymi przeciwutleniaczami. Działają przeciwzapalnie na skutek hamowania przez nie syntezy histaminy, która pełni funkcję mediatora procesów zapalnych. Flawonoidy mają też właściwości moczopędne. Drażnią kanaliki nerkowe i utrudniają resorpcję zwrotną w nerkach. Fitosterole zawarte w olejku eterycznym pobudzają metabolizm organizmu. Karotenoidy są prekursorami witaminy A i silnymi przeciwutleniaczami. Tymol jest stosowany jako środek dezynfekujący. Ma właściwości grzybobójcze i likwiduje bakterie. Kwas kawowy posiada właściwości przeciwzapalne, żółciopędne i przeciwmiażdżycowe. Jest też antyoksydantem, czyli zapobiega niepożądanym procesom utleniania. Kwas chlorogenowy obniża wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu organizm aktywniej czerpie z zapasów zgromadzonych w organizmie. Zwiększa również czułość komórek na insulinę. Jest silnym przeciwutleniaczem i ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne.

Działanie

– Arnika wykazuje przede wszystkim silne działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Stosuje się ją do uśmierzenia bólu i leczenia trudno gojących się ran, jak owrzodzenia, czyraki żylakowate, a także krwawe wybroczyny, zarówno do ich przepłukiwania, jak i do okładów w postaci tamponów nasyconych wodnym roztworem tynktury arniki (2 łyżki tynktury na 1/1 litra wody), zmienianych w przybliżeniu co 3-4 godziny. Pomaga w bólu pooparzeniowym, bólu rozległych ran pooperacyjnych, oraz przy różnorodnych ranach czy zranieniach.
– Arnika jest ziołem o szerokim spektrum działania. Stosowana wewnętrznie jak i zewnętrznie przynosi zadziwiające efekty. Arnika ze względu na zawarte w niej flawonoidy ma działanie przede wszystkim przeciwzapalne. Ale nie tylko. Najczęściej jest wykorzystywana jako doskonały środek na likwidacje siniaków i obrzęków. Stosowana zewnętrznie jako rozcieńczona nalewka lub w formie kremu przyśpiesza gojenie się ran, siniaków, zwichnięć i opuchnięć.

– Doskonała jako środek dla dzieci, które są narażone na różnego rodzaju stłuczenia. Jest wykorzystywana również przez sportowców, którzy borykają się z zapaleniem pochewki ścięgna, uszkodzeniami stawów, naderwaniem ścięgien czy złamaniami kończyn. Pomaga też na bóle mięśni związane z nieprzyzwyczajeniem ciała do ćwiczeń, ponadto likwiduje skurcze. Maść z arniki jest wykorzystywana przez sportowców do masażu. Zioło stosowane wewnętrznie przyspiesza gojenie się zniszczonych tkanek i pomaga kontrolować krwawienia. Przyspiesza gojenie się ran po operacjach. Płukanka z arniki jest polecana przez dentystów po zabiegach wyrywania zębów. Arnika górska znana jest również jako zioło obniżające gorączkę i środek do walki z kokluszem. Maść z arniką – a jeszcze lepiej kompres z nalewki arnikowej – likwiduje obrzęki i siniaki – pobudza krążenie krwi, a tym samym rozprasza nagromadzone płyny z uszkodzonych tkanek: krew, osocze, limfę. Poza tym zwłaszcza laktony seskwiterpenowe i flawonoidy mają wyjątkowo silne właściwości przeciwzapalne, więc w wyniku ich działania tym skuteczniej i szybciej wchłaniają się wszelkie wybroczyny z tkanek.

– Wyciąg z arniki często dodaje się do płynów, kremów do twarzy, maseczek oraz kremów do stóp. Działają one regenerująco, łagodzą podrażnienia skóry. Zmniejszają tez obrzęki i działają przeciwzapalnie. Arnika jest też stosowana w preparatach kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji cery z tendencjami do rozszerzania i pękania naczyń krwionośnych oraz przy zanieczyszczonej tłustej skórze. Z racji tego, że arnika likwiduje stłuczenia i obrzęki stosowana jest w kremach na podpuchnięte, zmęczone lub podbite oczy.

– Arnika wspomaga leczenie trądziku. Ekstrakt z arniki to idealny dodatek do kosmetyków przeznaczonych do cery tłustej, łojotokowej, z wypryskami. Karotenoidy są prekursorami witaminy A i silnymi przeciwutleniaczami – doskonale sprawdzają się w leczeniu trądziku. Tymol i kwas chlorogenowy mają zaś właściwości dezynfekujące, radzą sobie nie tylko z bakteriami i wirusami, ale także z grzybami. Lekkiego naparu lub odwaru z arniki można używać zamiast toniku do przecierania skóry, a także do płukania włosów, jeśli szybko się przetłuszczają.

– Arnika leczy odmrożenia i oparzenia. Preparaty z arniką doskonale sprawdzą się, gdy w wyniku działania zimna lub gorąca doszło do urazów mniej głębokich. Poprawa krążenia w drobnych naczyniach krwionośnych oraz bakteriostatyczne i bakteriobójcze właściwości arniki przyczyniają się do szybszego gojenia się i regeneracji uszkodzonych tkanek. Uwaga! Przy ciężkich urazach tkanek, zwłaszcza oparzeniach trzeciego stopnia, które powodują otwarte rany, preparaty z arniką nie tylko nie pomogą, ale mogą wręcz zaszkodzić.

– Arnika na problemy jamy ustnej. Dzięki zawartości w swoim składzie flawonoidów posiada właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Arnika bardzo często wykorzystywana jest z tego względu w środkach stomatologicznych m.in. płynach do płukania jamy ustnej. Ponadto pomocna jest w leczeniu zapalenia dziąseł oraz redukcji owrzodzeń jamy ustnej i w niwelacji aft.

Arnika- kremowa maść

- wyciąg z arniki przenika do najgłębszych warstw skóry
- wzbogacona o olej z pestek winogron, rokitnik, rutynę
- składniki roślinne pielęgnują, działają odżywczo i ochronnie
- odżywiają szczególnie skórę naczynkową i ze skłonnościami do cellulitu

Sprawdź

Produkt dostępny w sklepie internetowym

Bezpieczeństwo stosowania i działania niepożądane

Z obserwacji klinicznych wynika, że stosowanie preparatów z arniki może wywoływać silne odczyny alergiczne u osób wrażliwych, chociaż nie ma jednoznacznej oceny działania alergizującego tej rośliny. Opracowania z początku XXI wieku pokazują, że jej właściwości uczuleniowe są w dużym stopniu łagodzone przez działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne. Wyciągi z koszyczków arniki powinny być stosowane tylko zewnętrznie, ponieważ przyjmowane doustnie wywołują szereg działań niepożądanych, jak: bóle głowy, brzucha, mięśni, nudności, wymioty, biegunkę, zaburzenia oddychania, a nawet zatrzymanie akcji serca. Również przy stosowaniu zewnętrznym należy zachować pewne środki ostrożności. Arnikę powinno stosować się tylko na nieuszkodzoną skórę. Użycie środków z tej rośliny na rany czy owrzodzenia możne spowodować zapalenie skóry, łącznie z wystąpieniem obrzęków, pęcherzy, a nawet zmian martwiczych.