Dziką różę znamy bardzo dobrze: ten piękny krzew spotykamy powszechnie w naszym kraju. Cieszyć powinien on jednak nie tylko oko, gdyż posiada wiele cennych właściwości, o których wielu z nas wie. Dzika róża jest prawdziwą skarbnicą witaminy C, jej owoce uznawane są za wyjątkowo cenny surowiec zielarski, a pozyskiwany z róży olejek jest wykorzystywany na szeroką skalę w kosmetyce.
Róże to bardzo popularne krzewy uprawne. Dziką różę zna każdy, między innymi dlatego, że rośnie często w parkach, na łąkach czy w lesie. Ze względu na swoją urodę i zapach kwiatów są hodowane praktycznie na całym świecie. Rodzina różowatych ceniona jest również za właściwości lecznicze. Dzika róża to kolczasty krzew z rodziny różowatych. Ma liście złożone, a owoce – szupinkowe, koloru czerwonego. W Polsce istnieje dwadzieścia gatunków róży, a najbardziej rozpowszechnioną jest róża pomarszczona. W celach leczniczych wykorzystuje się różę dziką, psią różę oraz szypszynę. Róża dzika (Rosa canina L.) to ciernisty krzew osiągający wysokość do 3 metrów. Jego liście o eliptycznym kształcie są dość sztywne i mają ząbkowane brzegi. Kwiaty dzikiej róży są koloru jaskraworóżowego i rosną pojedynczo lub w niewielkich skupiskach. Jednak najbardziej wartościową częścią dzikiej róży są jej owoce. Mają wrzecionowaty kształt, długość ok. 2–3 cm i intensywny pomarańczowo-czerwony kolor. Okres kwitnienia dzikiej róży przypada na maj i czerwiec. Wtedy zbiera się płatki róży, przy czym najlepiej robić to w czasie słonecznej pogody. Następnie płatki należy suszyć w dobrze wentylowanym i suchym miejscu, jednak nie bezpośrednio na słońcu, gdyż strąca swoją barwę. Natomiast zbiór owoców dzikiej róży powinien odbywać się jesienią, gdy są już dojrzałe. Zebrane owoce należy poddać procesowi suszenia. Można je także zamrozić, aby nie utraciły swojej wartości odżywczej. Aby zwiększyć ich trwałość, stosuje się podwójne suszenie i drążenie owoców w celu pozbycia się małych ziarenek i włosków znajdujących się w środku.
Dzika róża jest bogactwem składników czynnych o właściwościach leczniczych. Charakteryzuję się bardzo wysoką dawką witaminy C o silnym działaniu antyoksydacyjnym. Wykazano ze zjadanie 2–3 owoców dzienne pozwala pokryć zapotrzebowanie na witaminę C. Jej zawartość zależna jest od tego, kiedy zbieramy owoce dzikiej róży, w jaki sposób je przechowujemy i suszymy. W 100 g owoców występuje nawet do 1200 mg tej witaminy, czyli więcej niż w owocach cytrusowych. Warto zauważyć, że jej przyswajalność zwiększa obecność flawonoidów. Owoce dzikiej róży właściwości lecznicze zawdzięczają także innym naturalnym przeciwutleniaczom: witaminom A i E. W ich składzie obecne są także witaminy z grupy B, witamina K, żelazo czy kwas foliowy. Dzika róża to także bogactwo bioflawonoidów – związków aktywnie czynnych, a także garbników, lejków eterycznych oraz kwasów: jabłkowego i cytrynowego. Oprócz owoców dzikiej róży, cenne są również jej płatki. Zawierają one spore ilości flawonoidów, karotenoidów oraz olejku eterycznego, który ma działanie uspokajające i relaksacyjne. Olejek uzyskany ze świeżych kwiatów jest wykorzystywany do perfum, mydeł oraz kremów. Woda różana jest świetnym tonikiem do twarzy, ponieważ wygładza cerę i nadaje jej świeżość.
Owoce dzikiej róży wzmacniają serce, a dodatkowo działają przeciwzapalnie. Dodatkowo, wymiatają z naszego organizmu wolne rodniki, które sprawiają, że szybciej się starzejemy. Zawarte w nich antyoksydanty usuwają wolne rodniki z organizmu, chroniąc komórki przed szybkim starzeniem się (i zmianami nowotworowymi). Kwasy tłuszczowe obecne w dzikiej róży stasowane są w leczeniu oparzeń i ran skóry. Pektyny, witaminy i kwasy owocowe poprawiają kondycję skóry, działając nawilżająco i wygładzająco. Kwasy owocowe nasilają biosyntezę ceramidów skóry, zapobiegając jej suchości i szorstkości. Zawarte w owocach związki wykazują właściwości złuszczające, co wykorzystywane jest do leczenia zmian trądzikowych skóry. Witamina A chroni przed występowaniem przebarwień i plam pigmentacyjnych na skórze. Witaminy z grupy B są pomocne w leczeniu zmian łojotokowych.
naturalne remedium na przeziębienie
podnosi odporność organizmu
działa rozgrzewająco i napotnie
doskonały do herbaty
Owoce z dzikiej róży są składnikiem mieszanek ziołowych nasercowych, preparatów o działaniu wykrztuśnym czy polecanych przy zaburzeniach krążeniowych. Owoce dzikiej róży wspomagają również pracę układu krwionośnego. Zawarta w nich witamina C pomaga uszczelniać naczynia krwionośne, wzmacnia ściany tętnic i przeciwdziała pękaniu naczyń włosowatych. Owoce dzikiej róży są skarbnicą witaminy C, tak potrzebnej do wzmacniania układu odpornościowego i obrony przed infekcjami. Ze względu na bardzo wysoką zawartość kwasu askorbinowego w owocach dzikiej róży przypisuje się im przede wszystkim właściwości wzmacniające pracę układu odpornościowego. Stymulują go i zapobiegają występowaniu przeziębienia i grypy. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy nasza odporność spada i jesteśmy szczególnie narażeni na atak wirusów i bakterii. Oprócz tego warto wspomnieć, że witamina C wspomaga wchłanianie żelaza z układu pokarmowego. Pozwala to zachować odpowiedni poziom hemoglobiny we krwi i zapobiega powstawaniu niedokrwistości. Owocom dzikiej róży przypisuje się również silne działanie antyoksydacyjne. Jest ono zasługą kompleksowego działania witamin przeciwutleniających oraz naturalnie występujących w owocach flawonoidów. Ich działanie polega na niwelowaniu szkodliwego działania wolnych rodników oraz hamowaniu enzymów odpowiedzialnych za procesy starzenia. Na szczególną uwagę zasługuje także substancja o nazwie galaktolipid (GOPO). Ma ona silne właściwości przeciwzapalne. Obniża stężenie białka ostrej fazy (CRP), a także zmniejsza stężenie kreatyniny w osoczu krwi. Ma to szczególne znaczenie w stanach zapalnych organizmu. Udowodniono także, że stosowanie GOPO (w sproszkowanym wyciągu z dzikiej róży 0,5 g dziennie przez 4 miesiące) poprawia ruchomość stawów i niweluje ich bolesność u osób z RZS. Oprócz obecności GOPO na to działanie wpływa także wspomniana witamina C, która wspomaga syntezę kolagenu i mazi stawowej.
Właściwości kosmetyczne dzikiej róży były znane już przed tysiącami lat. Była ona środkiem, który poprawiał kondycję skóry, ale nie tylko. Płatki dzikiej róży były, bowiem produktem, który pozwalał na przygotowywanie pachnących esencji. A przecież magia zapachu to także składowa, urody zewnętrznej. Dlatego współcześnie nadal wyrabia się olejek różany, który z uwagi na ogromne zużycie płatków różanych i jego wspaniałe właściwości, jest bardzo kosztowny i równie bardzo pożądany. Stosuje się go w produkcji perfum, wód toaletowych oraz środków do pielęgnacji cery. Z kolei woda różana, która jest efektem przetworzenia ojejku różanego, to bardzo popularny preparat kosmetyczny, który zastępując z powodzeniem tonik to przemywania skóry sprawdza się, jako łagodzący, kojący i nawilżający środek pielęgnacyjny. Poza płatkami różanymi w kosmetyce wykorzystywane są także owoce dzikiej róży. Efektem tak ukierunkowanego działania jest olej różany, który dzięki wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych oraz witaminy E pozwala skórze zregenerować się, poprawić jej gładkość, elastyczność i rewelacyjnie ją odżywia. Poprzez swoje szerokie zastosowanie dzika róża jest składnikiem kosmetyków pielęgnacyjnych dla każdego rodzaju skóry. Poprawia kondycję cery wrażliwej, naczyniowej, trądzikowej, dojrzałej suchej i przetłuszczającej się. Stosowanie kosmetyków z wyciągiem z dzikiem róży sprawia, że cera regeneruje się, jest odpowiednio nawilżona, rozjaśniona. Dodatkowo dzika róża łagodzi podrażnienia i działa przeciwzapalnie.