Granatowiec właściwy (Punica granatum) to owoc granatowca, czyli ciernistego drzewa dorastającego do 3–5 m wysokości, pochodzącego z terenów Morza Śródziemnego, a dokładniej z Persji i Mezopotamii. Ludzkości owoce te znane są od około 7 tys. lat. Granat od zawsze był ceniony w medycynie ludowej. Z drugiej strony popularnością nie równa się innym owocom, jak brzoskwinia, jabłko, nektaryna, banan, czy gruszka. Granat jest jednak owocem tak niezwykłym, że gdy Arabowie sprowadzili go na półwysep iberyjski to Hiszpanie, nazwali miasto Granada na jego cześć. Z kolei żydzi wierzą, że owoc granatu zawiera 613 nasion na wzór 613 przykazań tory. Natomiast chińscy lekarze w starożytności uznawali go za owoc długowieczności i płodności, czego dowodem jest zawartość granatu, prawie połowa owocu to nasiona.
Granat w 100 gramach dostarcza około 83 kalorii (kcal), a więc, jak na owoc, całkiem sporo, niemniej ma on niski indeks glikemiczny (35) i stanowi dobre źródło błonnika (4/100 g). Większość energii pochodzi z węglowodanów, natomiast ilość białka jest dosyć niska. Z pestek owoców wytłaczany jest natomiast olej używany w celach jadalnych i przemysłowych. Granaty są dobrym źródłem nie tylko błonnika pokarmowego, ale też i witamin z grupy B: B1, B2, B5 (kwas pantotenowy), B6, B9 (kwasu foliowego), witaminy C, E i K, jak i również minerałów: potasu, fosforu, cynku, miedzi, manganu, a nawet magnezu. Dostarcza również dużych ilości antyoksydantów — np. w soku znajdziemy polifenole, taniny, delfinidynę, cyjanidynę, pelargonidynę, natomiast w skórce owoców zawarte są taniny, katechiny, galokatechiny. Mówiąc o wartościach odżywczych granatu, nie sposób nie wspomnieć o związkach charakteryzujących się silnym potencjałem przeciwutleniającym, w tym związkach fenolowych, którymi są m.in. taniny i antocyjany. Dobroczynne witaminy, minerały i przeciwutleniacze zawarte są także w przetworach- ich świetnym źródłem jest sok z granatu.
Nasiona granatowca zawierają bardzo dużą ilość antyutleniaczy, które eliminują z organizmu szkodliwe „wolne rodniki”, powodujące uszkadzanie i niszczenie komórek. Wśród owoców wykorzystywanych przez człowieka, to właśnie granat zawiera najwięcej substancji antyoksydacyjnych odpowiedzialnych za eliminację wolnych rodników. Zawarte w owocach przeciwutleniacze spowalniają działania rakotwórcze. Efekt ten zawdzięczmy dużej ilości kwasu ellowego, który hamuje rozwój między innymi raka płuc, prostaty, wątroby czy przełyku. Dodatkowo spożywanie świeżych owoców korzystnie wypływa na naszą psychikę. Owoce szczególnie polecane są dla osób pracujących umysłowo i narażonych na duży stres.
Już przed tysiącami lat owoce granatowca były uważane za symbol wiecznej młodości. Współczesne badania naukowe potwierdzają, że występujące w nich duże ilości flawonoidów i innych cennych witamin, wykazują działanie przeciwutleniające. Przeciwutleniacze wychwytują, wiążą i unieszkodliwiają wolne rodniki, chroniąc tym samym komórki naszego organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez te agresywne molekuły. Olej zawarty w pestkach granatu posiada rzadko występujący w naturze, mocno skoncentrowany kwas punikowy, zaliczający się do kwasów tłuszczowych omega 5, który eliminuje wolne rodniki. Substancje czynne zawarte w granacie wpływają na poprawę wyglądu skóry, ponieważ działają antyoksydacyjne, aktywują procesy jej regeneracji, stymulują fibroblasty do syntezy kolagenu i elastyny, wpływają na zwiększenie jędrności i elastyczności, działają przeciwzapalnie, odkażająco i bakteriostatycznie, wspomagają gojenie ran trądzikowych oraz poprawiają ukrwienie i koloryt skóry.
Jedna z największych zalet owoców grantu jest jego wpływ na nasz popęd seksualny. Sok przeciwdziała impotencji, ogranicza problemy z erekcją i korzystnie wpływa na doznania erotyczne obu płci. Co więcej, u mężczyzn przechodzących terapię antyrakową prostaty, substancje zawarte w owocach obniżają poziom antygenu gruczoły krokowego, co korzystnie wpływa na efekty terapii. Już od starożytności sok uważany był za eliksir miłosny, a sam granat za symbol płodności i powodzenia w życiu rodzinnym. Naukowcy z Uniwersytetu Królowej Małgorzaty w Edynburgu przeprowadzili testy. Przebadano 60 osób, każdej z nich dano do wypicia sok z granatu. Obok poprawienia krążenia krwi, zmniejszenia ciśnienia krwi zanotowano wzrost poziomu testosteronu o średnio 24 proc. W przypadku pań granat również wyraźnie podnosi popęd seksualny. Ale po owoc granatu powinny sięgać także kobiety w okresie menopauzy, gdyż zawarte w granacie estrogeny wspomagają gospodarkę hormonalną. Prowadzone w Japonii badania wykazały, że dzięki wyjątkowemu bogactwu estrogenów roślinnych, jak kemferol, kwercetyna, naringenina i luteolina, owoce granatu mogą wpłynąć na złagodzenie przykrych dolegliwości związanych z menopauzą. W medycynie ludowej nasiona tego owocu były używane jako środek na zwiększenie płodności. Liście granatowca zawierają flawonoidy – luteolinę i apigeninę, które wpływają również na złagodzenie dolegliwości przed menstruacyjnych.
Substancje zawarte w owocach granatu mają dobroczynny wpływ na układ krwionośny oraz serce. Granat poprawia przepływ krwi, w szczególności u osób z chorobą wieńcową, redukują złogi i zwapnienia, obniżają ciśnienie krwi, a przy tym pomagają utrzymać w ryzach poziom cholesterolu. Ponadto wykazano, że sok z granatu powoduje obniżenie stężenia lipidów i glukozy we krwi. Podczas jego regularnego spożywania obserwuje się zmniejszone ryzyko niedokrwienia mięśnia sercowego. Obniża się także ryzyko zachorowania na arteriosklerozę i zmniejsza się wchłanianie złej frakcji cholesterolu LDL. Chroni przed powstawaniem nadciśnienia tętniczego krwi, działa protekcyjnie na wątrobę oraz nerki, a także ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe.
Mimo, że sok z granatu zawiera dość dużą ilość węglowodanów, z jego cennych właściwości mogą korzystać również diabetycy. W miąższu tych owoców część przeciwutleniających polifenoli jest związana z cząsteczkami cukru. Badania wykazały, że picie napojów na bazie granatu przez osoby chore na cukrzycę nie tylko nie wpłynęło na podwyższenie stężenia glukozy, cholesterolu, tłuszczów i kwasów tłuszczowych we krwi, ale doprowadziło do wyraźnego zmniejszenia stresu oksydacyjnego w naczyniach krwionośnych. Mimo wyjątkowego charakteru soku z granatu, diabetycy powinni go jednak spożywać w umiarkowanych ilościach., czyli około 250 ml dziennie.
łagodzi problemy trawienne
działa odmładzająco na skórę
łagodzi objawy PMS i menopauzy
zwalcza wolne rodniki
Przeciwzapalne działanie soku z granatu i fermentujących esencji jest związane z zahamowaniem aktywacji czynnika transkrypcyjnego NF-kB, który bierze udział w procesach zapalnych, immunologicznych i nowotworowych oraz modulowaniu przemiany materii eikozanoidowej, które odgrywa decydującą rolę w powstawaniu stanów zapalnych i procesach przednowotworowych. Ponadto sok z tego owocu hamuje działanie wirusów i bakterii. Oprócz tego granat wzmacnia kości i mięśnie, działa korzystnie na stan zdrowia pacjentów cierpiących na niewydolność nerek i spowalnia postęp demencji wywołanej chorobą Alzheimera. Granat działa też ochronnie na płód oraz nie dopuszcza do rozwoju procesów zapalnych w ciązy. Polifenole zawarte w owocach granatu wykazują również działanie przeciwzapalne, dlatego pomocne są w leczeniu artretyzmu i reumatyzmu.
Liczne badania potwierdzają pozytywny wpływ granatu na zdrowie i urodę. Stosowany jest jako naturalny filtr przeciwsłoneczny w preparatach do opalania i po opalaniu, gdyż chroni przed negatywnymi jego skutkami. Jest składnikiem przeciwdziałającym zmianom kancerogennym skóry. Wysoka zawartość polifenoli sprawia, że produkty bogate w ekstrakt z granatu, chronią przed wolnymi rodnikami, powodującymi przedwczesne starzenie skóry. Ze względu na obecność kwasu pinikowego (omega-5) granat wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe , dlatego stosowany jest w preparatach na obrzęki i skaleczenia, aktywując procesy regeneracji skóry. Zdolność do przeciwdziałania obrzękom została również wykorzystana w preparatach do pielęgnacji skóry wokół oczu. Stosuje się go w produktach przeciwzmarszczkowych, gdyż spłyca już istniejące zmarszczki oraz zwiększa sprężystość skóry , wspomagając produkcję kolagenu. Dodawany do balsamów i mleczek do ciała nawilża, uelastycznia i ujędrnia skórę. W kremach do twarzy odrzwia i rewitalizuje zmęczona skórę, a w maseczkach i lotionach działa ściągająco i zmniejsza pory. Jest częstym składnikiem preparatów w pielęgnacji skóry trądzikowej, przy egzemie, łuszczycy i trądziku różowatym, gdyż wspomaga gojenie się stanów zapalnych. Polecany jest do cery dojrzałej, suchej i podrażnionej poprawiając jej ukrwienie i koloryt.