Koniczyna i jej właściwości lecznicze

Chyba nie znamy nikogo, kto nie wiedziałby, czym jest koniczyna. Do dziś wierzymy, że znalezienie czterolistnej koniczyny przynosi szczęście. Ale szczęście mogą też nam przynieść jej cudowne właściwości, choć głównie to kwiaty, a nie liście używane są w medycynie naturalnej. Chcecie dowiedzieć się więcej o działaniu koniczyny?

Koniczyna – pochodzenie i występowanie

Rodzina koniczyn obejmuje ok. 250 gatunków. Nic dziwnego, skoro występują one naturalnie prawie na wszystkich kontynentach. Tylko Australia wyłamała się z tego schematu. W naszym kraju znajdziemy 20 dziko rosnących gatunków, do tego jeszcze kilka jest uprawianych – zwykle w celach paszowych. Wśród najpopularniejszych rodzimych odmian znajduje się m. in. koniczyna biała, koniczyna czerwona (zwana też łąkową) czy koniczyna dwukłosowa. Inne, rzadsze odmiany, spotkać można zazwyczaj w górach. W Polsce uprawia się także gatunki, występujące w innych częściach świata. Przykładem może być koniczyna marokańska.

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z właściwości, jakie posiada koniczyna. Najczęściej po prostu traktujemy ją jako chwast i wykorzystujemy jedynie w paszach dla zwierząt hodowlanych. Ale wiele gatunków, jak np. koniczyna czerwona, wykorzystywanych jest również w medycynie.

Koniczyna czerwona – właściwości

Mimo że nazwa wskazywałaby, że jej kwiaty mają czerwone zabarwienie, tak naprawdę ma ona kolor ciemnoróżowy. Przede wszystkim stosowana jest do mieszanek paszowych dla zwierząt, ale obecnie coraz częściej doceniamy jej właściwości lecznicze.

Co sprawia, że koniczyna jest tak cenna? Przede wszystkim zawartość wielu składników odżywczych, witamin i pierwiastków. Możemy wymienić tu kwas salicylowy, ksantynę, asparginę czy genisteinę. Znajdziemy tu również witaminę C, E, K, A, D, garbniki oraz karoten. Nie możemy też zapominać o fitoestrogenach, izoflawonach oraz pierwiastkach, takich jak kobalt, miedź, wapń czy potas.

Koniczyna czerwona znana jest m. in. z tego, że przyspiesza gojenie się ran. To zasługa zwiększania gęstości kolagenu w skórze. Łagodzi także objawy łuszczycy i trądziku androgennego, dzięki temu że wspomaga oczyszczanie organizmu ze szkodliwych produktów przemiany materii. Jest także przydatna w leczeniu zapalenia górnych dróg oddechowych, ponieważ ma właściwości wykrztuśne i napotne. Pomaga też regulować trawienie – to akurat zasługa pobudzania pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego. Koniczyna łagodzi także zaparcia i zaostrza apetyt. Ponadto pomaga usuwać piasek z nerek i rozpuszczać kamienie nerkowe.

Oczywiście to nie koniec jej prozdrowotnych właściwości. Jej funkcją jest także obniżanie cholesterolu we krwi i łagodzenie objawów napięcia przedmiesiączkowego. Również ci, którzy kiedykolwiek mieli do czynienia w rodzinie z chorobami układu krążenia, powinni sięgnąć po koniczynę. Zmniejsza ona bowiem ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej i miażdżycy oraz oczyszcza naczynia krwionośne ze złogów cholesterolu. Właściwością tej rośliny jest także łagodzenie objawów menopauzy. Jest ona dużo bezpieczniejsza niż hormonalna terapia zastępcza. Warto stosować ją w profilaktyce raka szyjki macicy, ponieważ wpływa korzystnie na poziom trójglicerydów.

Jeśli wciąż Wam mało, możemy również zdradzić, że koniczyna ma działanie tonizujące, przeciwskurczowe, antyoksydacyjne, przeciwzapalne i uspokajające. Może być stosowana we wspomaganiu leczenia dny moczanowej i artretyzmu. Dodając koniczynę do kąpieli, możemy nieco rozjaśnić skórę i wygładzić zrogowaciały naskórek. Stosując wyciąg z koniczyny zewnętrznie, możemy uśmierzyć ból oraz zniwelować świąd i stany zapalne. Koniczyna polecana jest więc na oparzenia, blizny i świąd skórny.

Badania wykazują, że koniczyna ma też właściwości antynowotworowe dzięki zawartości izoflawonów, np. genisteiny, diadzeiny czt biochaniny-A. Zwalczają one wolne rodniki, które mogą powodować rozwój nowotworu.

To chyba bardzo szeroki zakres działania jak na roślinę, uważaną za chwast, prawda? Musimy jednak pamiętać, że koniczyny nie wolno stosować w ciąży. Nie podaje się jej również, gdy przyjmujemy leki rozrzedzające krew, ponieważ może ona zwiększać krwawienie i ograniczać krzepliwość krwi.

Sok z koniczyny 99,8%

skarbnica składników mineralnych

Sprawdź

Produkt dostępny w sklepie internetowym

Koniczyna czerwona – zastosowanie

Świeże kwiaty koniczyny można zgnieść i przykładać na ukąszenia i ugryzienia owadów. Nalewki stosowane są wewnętrznie na egzemę i łuszczycę. Jeśli borykamy się z bólami stawów czy skazą moczanową, możemy stosować kompresy. Na opuchnięcia limfatyczne sprawdzi się maść z koniczyny. W przypadku suchego i męczącego kaszlu warto sięgnąć po syrop. Koniczyna może być też stosowana w formie naparów czy płukanek do oczu.

Uprawa koniczyny czerwonej

Koniczyna czerwona nie ma specjalnie dużych wymagań, o czym z pewnością się już przekonaliśmy. Często spotykamy ją na polach i łąkach. Znosi ona warunki wilgotne, jak i umiarkowanie chłodne. Pamiętajmy jednak, że koniczyna nie lubi niskich temperatur, dlatego najlepiej zasiać ją w kwietniu. Idealna dla niej gleba powinna być średnio zwięzła i mieć odczyn zbliżony do obojętnego lub lekko kwaśny.

Przede wszystkim teren, na którym chcemy wysiać koniczynę, musi być dokładnie odchwaszczony. Zwykle jest ona wysiewana w rośliny ochronne, np. w jęczmień ozimy, owies na zielonkę, ziemniaki czy buraki cukrowe. Wysiew dokonywany jest najczęściej po zbiorze wczesnych ziemniaków. Latem, gdy koniczynę chcemy siać bez rośliny ochronnej, najlepiej wysiać ją w przedplonach, które wcześniej schodzą z pola, a więc np. po jęczmieniu ozimym.

Koniczyna perska

W naszym kraju ta odmiana wykorzystywana jest wyłącznie w uprawie polowej. Jej kwiaty mogą mieć kolor różowofioletowy, purpurowofioletowy, bladoróżowy lub biały. Ma nieco większe wymagania niż koniczyna czerwona, ze względu na pochodzenie śródziemnomorskie. Może być uprawiana jedynie na terenach nasłonecznionych, ciepłych i wilgotnych. W Polsce traktowana jest jako roślina jednoroczna, ponieważ ze względu na duże wymagania, nie przetrzymuje zimy w gruncie.

Koniczyna perska ma wysokie walory użytkowe. Ma niską zawartość surowego włókna i wysoką zawartość białka oraz składników mineralnych. Z tego też powodu wykorzystuje się ją przede wszystkim jako paszę dla zwierząt hodowlanych – przede wszystkim w formie zielonki.