Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest rośliną kwitnącą z rodziny astrowatych, którą stosowano już w starożytności. Na jego leczniczych właściwościach w pełni poznano się jednak dopiero w średniowieczu. Okrzyknięto go wtedy jedną z najważniejszych roślin leczniczych. Do dziś ostropest jest jednym z najlepszych środków stosowanych w celu odtrucia organizmu, a także w przypadku uszkodzeń, stłuszczeniu i marskości wątroby oraz zaburzeniach pracy woreczka żółciowego. Niekiedy ostropest nazywa się również pstrokiem (ze względu na liście z białym żyłkowaniem), dzikim karczochem (roślinę wykorzystywano również w kuchni, przyrządzając m.in. sałatki) lub ostem Najświętszej Marii Panny.
Ostropest jest jednorocną rośliną roczną z rodziny astrowatych. Ma kolczaste liście i ciemnoróżowe kwiaty, osiąga wysokość do 2 m. Jego łodyga dorasta do 1,6 metra wysokości. Roślina pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Obecnie spotkać go można w Europie Środkowej (również w Polsce), Ameryce i Australii. W wielu miejscach wysiewa się dziko, ale też ze względu na swoje walory lecznicze jest, m. in. w Polsce, hodowany na skalę przemysłową.
Surowcem leczniczym ostropestu plamistego są owoce, które zbiera się pod koniec lata. Najwięcej wartości leczniczych i działających pozytywnie na nasz organizm ma owoc o białym, czarnym, szarym lub brązowym zabarwieniu, który charakteryzuje się kulistym zakończeniem w formie wyrostka. To one właśnie są składnikiem wszystkich specyfików na bazie ostropestu. Ostropest plamisty zawiera flawonoidy (działają przeciwutleniająco i przeciwzapalnie), histaminę (wspiera wydzielanie kwasu żołądkowego, wzrost komórek, rytm snu i czuwania, a także proces uczenia się i zapamiętywania), kwasy organiczne oraz witaminy C i K. Olej z nasion ostropestu jest bogaty we wspomagający procesy trawienne kwas linolowy (zawiera go aż 50%) i sole mineralne. Najcenniejszą substancją obecną w owocach tej rośliny jest jednak sylimaryna – niezwykle silny przeciwutleniacz o imponujących zdolnościach detoksykacyjnych. Sylimaryna stanowi kompleks pochodnych flawonoidów o działaniu przeciwzapalnym, przeciwrodnikowym, rozkurczowym, żółciopędnym, detoksykacyjnym i regenerującym miąższ wątroby (sylimarna hamuje działanie substancji, które powodują marskość lub martwice wątroby). Ostropest zawiera również olejek eteryczny, witaminy B2, D, E, sole mineralne (miedź, selen i cynk) oraz zbawienne dla układu pokarmowego gorycze oraz histaminę.
Wątroba jest naszym największym narządem wewnętrznym i jest odpowiedzialna za wiele istotnych funkcji detoksykacyjnych. Stan krwi w całym naszym organizmie jest zależy w dużej mierze od kondycji naszej wątroby. Jako oczyszczacz organzimu wątroba pracuje niemal cały czas, aktywnie pozbywając się toksyn i wspierając tym samym praktycznie każdy system w naszym organizmie. Ponadto wspomaga produkcję hormonów, uwalnia glukozę do krwio-obiegu oraz umożliwia wchłanianie tłuszczy z pokarmów. Warto zatem zadbać o jej prawidłowe funkcjonowanie.
Ostropest w suchej owocni i w łupinie nasiennej kumuluje substancję zwaną sylimarynąw- związek zaliczany do flawonoidów, który ma silne właściwości pozwalające na blokowanie toksyn gromadzących się w wątrobie i nerkach. Potrafi zapobiec szkodliwemu działaniu wielu toksyn jak chociażby dwusiarczek węgla, pestycydy, mykotoksyna (substancja muchomora sromotnikowego). Ogranicza także negatywny wpływ alkoholu na naszą wątrobę i pomaga w jej regenerację poprzez stymulowanie do produkcji nowych komórek. Jest zatem stosowany w leczeniu chorób wywołanych alkoholizmem.
Regularne stosowanie ostropestu może zapobiec wielu chorobom związanym z funkcjonowaniem naszego mózgu. Poprzez eliminację wolnych rodników spowalnia starzenie się tego organu zapobiegając alzheimerowi. Wspomaga także radzenie sobie z chorobami takimi jak ból migrenowy czy zawrotom głowy. Osoby ciężko pracujące umysłowo, studenci i osoby przeżywające czas obfity w stres również z pewnością docenią jego właściwości. Substancje zawarte w ostropeście plamistym korzystnie sposób wpływają na funkcjonowanie mózgu. Sylimaryna zmniejsza niekorzystny wpływ wolnych rodników na komórki mózgu oraz zapobiega ich degeneracyjnym zmianom. Wytwarzany z nasion ostropestu olej lub sok stosuje się m.in. przy marskości wątroby, stłuszczeniu wątroby, nieżytach dróg żółciowych, kamicy żółciowej, po żółtaczce oraz w trakcie leczenia nowotworów. Jak wiadomo, prawidłowa praca wątroby ma także bardzo duży wpływ na właściwe przyswajanie jedzenia i trawienie zapasów tłuszczów. Zadbanie o jej prawidłową pracę powinno być priorytetem podczas diety redukcyjnej. Podczas wysiłku fizycznego niezbędnego przy odchudzaniu w organizmie wyzwalane jest wiele wolnych rodników. Ostropest jako roślina o działaniu również antyoksydacyjnym pozwala na właściwe oczyszczenie ciała z toksyn i wirusów. Warto zatem wprowadzić tą roślinę do codziennego nawyku w okresie spalania tkanki tłuszczowej i podniesionej aktywności fizycznej. Jest on całkowicie nieszkodliwy i może być stosowany nawet przez kobiet w ciąży oraz karmiące matki.
wsparcie dla wątroby
detoksykacja
oczyszczanie organizmu
odtruwanie
Sylimaryna wykazuje silne właściwości antynowotworowe. Pomaga zachować równowagę pomiędzy wytwarzaniem nowych, a obumieraniem starych komórek. Posiada właściwości przeciwzapalne. Coraz częściej uważa się, że nie tylko zabezpiecza tkanki przed nowotworem, ale również spowalnia, a nawet hamuje wzrost guzów. Naukowcy z Uniwersytetu Kolorado wykazali, że sybilijna wchodząca w skład sylimaryny blokuje enzymy odpowiedzialne za rozwój i migrację komórek rakowych.
Badania medyczne wykazały że ostropest plamisty w połączeniu z tradycyjnym leczeniem może mieć pozytywny wpływ na organizm osób chorych na cukrzycę. Podczas testów wykazano zmniejszenie poziomu cukru we krwi i wpływ na LDL, zły cholesterol u osób z cukrzycą typu 2. Podczas badań wykazano również, że ostropest wpływał na insulino-oporność. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że sylimaryna obecna w ostropeście plamistym może być pomocna przy leczeniu cukrzycy typu II. Przez okres 4 miesięcy systematycznie podawano ostropest osobom cierpiącym na tę chorobę i okazało się, że poziom glukozy w ich krwi się znormalizował. Ponadto zredukowało się również stężenie cholesterolu. Co ważne, należy pamiętać że badania pod tym kątem zostały przeprowadzane u chorych na cukrzycę, którzy mają tendencję do podwyższonego poziomu złego cholesterolu we krwi.
W oststanich latach naukowcy badają ostropest pod kątem silnego działania przeciw-zapalnego zatrzymując stanyb zapalne, które są jedną z głównych przyczyn chorób serca. Ostropest pomaga także w oczyszczaniu krwi i zapobiega uszkodzeniom spowodowanym stresem oksydacyjnym w obrębie tętnic.
Wyciąg z ostropestu ma swoje zastosowanie również w kosmetykach. Stosuje się go w preparatach przeciwzmarszczkowych takich jak maseczki, kremy do twarzy oraz balsamy do ciała. Najnowsze badania zweryfikowały również iż sylibinina zawarta w ostropeście ma działanie ochronne przed promieniami UVA i UVB zapobiegając uszkodzeniom oraz przyśpieszając regenerację. Zmniejsza tym samym skutki uboczne opalania od tych mniej poważnych jak oparzenia słoneczne czy foto-starzenie aż po raka skóry. Jest to dobra alternatywa dla kremów o takim samym przeznaczeniu. Ponadto olej z ostropestu, ze względu na dużą zawartość witaminy E (silne działanie przeciwutleniające) stosowany jest jako dodatek do innych tłuszczów spożywczych, aby zapobiegał ich utlenianiu. Spożywanie oleju ostropestowego może więc okazać się więc dobrym sposobem na zachowanie młodości. Sylimaryna ma również zastosowanie w dermatologii i ochronie skóry. W kosmetologii do produkcji kremów stosowany jest olej z ostropestu, który chroni skórę przed działaniem wolnych rodników, odpowiedzialnych między innymi za starzenie się skóry. Zmniejsza też zaczerwienienia skóry, rozjaśnia ją oraz wzmacnia jej zdolności regeneracyjne. Białko owoców ostropestu działa ponadto antybakteryjnie i przeciwgrzybicznie.
Ostropest jest dostępny w aptekach i sklepach zielarskich, a nawet w sklepach spożywczych. Można kupić całe ziarna, ziarna zmielone, tabletki lub kapsułki oraz sok i olej z ostropestu. Najwięcej właściwości zachowują całe ziarna. Można je dodawać do sałatek, do ciasta chlebowego, do owsianki, jogurtu, zup itd. Mają neutralny smak, więc nie zmieniają smaku potrawy. Ostropest plamisty mielony jest używany do robienia naparu i herbaty. Ostropest w postaci soku, tabletek czy kapsułek należy zażywać zgodnie z zaleceniami producenta. Olej jest używany do pielęgnacji skóry i włosów, do stosowania miejscowego. Wspomaga leczenie chorób skóry, opóźnia starzenie się skóry, nawilżą przesuszone, osłabione włosy. Skutki działania ostropestu dadzą się zauważyć po 2 tygodniach, jednak do celów leczniczych trzeba go stosować co najmniej przez miesiąc. Ostropestu plamistego nie można przedawkować, nie wywołuje negatywnych skutków ubocznych, chociaż na początkowym etapie u niektórych osób może wywoływać problemy trawienne .