Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że bezpieczna dla człowieka dzienna dawka cukru to 25 gramów. Zdrowo się odżywiasz, stronisz od słodyczy i nie lubisz kawy z cukrem – jesteś przekonany, że mieścisz się w normie? Nic bardziej mylnego. Na półkach sklepowych od lat trwa dyktatura cukru. Przyglądając się etykietom produktów ze swojej lodówki, szybko przekonasz się, że zalecaną dawkę przekraczasz co najmniej pięciokrotnie.
Czy wiesz co jesz?
Nie trzeba daleko szukać. Wystarczy sięgnąć po bardzo obecnie popularne „wody smakowe”. Są to słodzone napoje, które z wodą wspólny mają jedynie napis na etykiecie. Nałęczowianka o smaku cytrynowym w składzie ma m.in. acesulfam K i sukralozę (substancje słodzące), syrop glukozowo-fruktozowy i cukier (23 gramy w 1 litrze). Nadal masz ochotę na cytrynową ochłodę? Uwielbiany przez sporą rzeszę dzieci Kubuś Waterrr zawiera 24 gramy cukru trzcinowego na 1 litr napoju. Wypicie dwóch małych butelek w szkole czy na podwórku wyczerpuje więc całą dzienną dawkę, a co z cukrem zawartym w pozostałych pokarmach? Oczywiście do największych, „słodkich zbrodniarzy” należą Pepsi i Coca-Cola (27 g cukru w 1 szklance!). Przykrą wiadomość mamy również dla fanów drożdżówek. Przeciętna „słodka bułka” z serem zawiera 34 g cukru. Uważaj kupując gotowe produkty, ustawiane bardzo często w działach ze zdrową żywnością. Błyskawiczne płatki owsiane NasVita, które przecież miały być fit, zawierają 13,2g cukru w jednym opakowaniu. Dbasz o figurę i obfite śniadanie zamieniłeś na owocową Activię? Uwaga! Zaserwowałeś sobie 7 łyżeczek cukru na „dobry” początek dnia.
Biała trucizna
Cukier kojarzy Ci się z nadwagą? Dodatkowe kilogramy to tylko wierzchołek góry lodowej! Cukier obniża odporność, ponieważ niszczy limfocyty, odpowiedzialne za zwalczanie drobnoustrojów. Wypłukuje też z organizmu witaminy z grupy B, wapń, fosfor i magnez. Zaburza gospodarkę hormonalną, wywołuje cukrzycę i przyczynia się do epidemii otyłości.
Nadmierne spożywanie cukru wpływa destruktywnie na wiele organów, w tym serce, wątrobę i mózg.
Serce
Cukier podnosi ciśnienie krwi, poziom trójglicerydów i złego cholesterolu (LDL), co czyni go bezpośrednio odpowiedzialnym za zawał mięśnia sercowego. W raporcie, który ukazał się w British Journal of Medicine czytamy, że 75% poddanych badaniu osób, które trafiły do angielskich szpitali z powodu ataku serca cierpiało jednocześnie na cukrzycę. Co ciekawe grupa ta miała prawidłowy poziom cholesterolu we krwi, więc trudno zrzucić odpowiedzialność za ich stan na nadmierne spożywanie tłuszczu. Journal of American Heart Association opublikował z kolei badania, z których wynika, że jedna z molekuł zawartych w glukozie jest odpowiedzialna za uszkodzenia mięśnia sercowego i zaburzeń jego pracy.
Mózg
Cukier spożywany w większych dawkach odpowiedzialny jest za problemy z koncentracją, pamięcią i funkcjami poznawczymi. Nadmierne spożycie glukozy powoduje szybsze starzenie się mózgu. Jest również silnie uzależniający. Badania przeprowadzone przez światowej sławy specjalistę Serga Ahmeda z Institut Fédératif de Recherche sur les Neurosciences w Bordeaux na gryzoniach wykazały, że z nałogowego spożywania cukru leczy się trudniej niż z uzależnienia od twardych narkotyków. Przeciętna mysz na narkotykowym głodzie mając wybór wolała wypić słodzoną wodę zamiast spożyć kokainę. Wbrew pozorom nie jest to optymistyczna informacja. Pokazuje bowiem, że naprawdę konieczne stało się wprowadzenie przepisów prawnych, regulujących stosowanie cukru w przemyśle spożywczym oraz zakazujących rozpowszechniania reklam produktów z wysoką zawartością cukru adresowanych do dzieci.
Nerki
Na cukier nie są obojętne również nasze nerki. W końcu odgrywają one istotną rolę w filtrowaniu krwi a próby oczyszczenia jej ze zbyt dużych ilości cukru powodują, że muszą pracować dużo szybciej niż normalnie. W efekcie doprowadza to do ich uszkodzenia a u sporej części osób wywołuje cukrzycę typu 2.
Wątroba
Cukier uszkadza naszą wątrobę dokładnie tak samo, jak alkohol. Jeśli spożywamy go zbyt dużo, wątroba przekształca cukier w tłuszcz. W dalszej kolejności stajemy się po prostu odporni na insulinę. Nasza przeciążona trzustka próbuje wyrównać poziom cukru, produkując jej coraz więcej i powodując dalsze gromadzenie tłuszczu. Prowadzi to do nadciśnienia tętniczego i obniżenia poziomu dobrego cholesterolu a w konsekwencji marskości wątroby.
Pora uświadomić sobie, że wątroba miłośnika babeczek i batonów wygląda podobnie, jak alkoholika. Za nierozpowszechnianiem tego faktu lobbuje jednak cała branża FMCG.
Słódź z głową
Nie ma chyba takiej osoby, która jest w stanie całkowicie zrezygnować ze słodkiego smaku. W obecnych czasach nie jest to jednak koniecznością. Wystarczy wyeliminować biały cukier, zastępując go zdrowszą alternatywą, a tych jest wiele:
stewia – (zioło słodowe) jest 300-razy słodsza od cukru, ma zero kalorii, nie powoduje próchnicy, nie podnosi poziomu glukozy we krwi. UWAGA! Stewia zmienia smak potraw i napojów.
ksylitol (cukier brzozowy) naturalny słodzik, zawiera o 40% mniej kalorii niż cukier, nie podnosi poziomu glukozy we krwi, smakiem nie różni się od cukru.
miód – jego kaloryczność i indeks glikemiczny są zbliżone do cukru trzcinowego; posiada właściwości antybakteryjne, detoksykacyjne oraz wpływające na regulację ciśnienia i większą odporność organizmu.
syrop z agawy – pozyskiwany z kaktusa, trzykrotnie słodszy od cukru, ma niski indeks glikemiczny, jego smak można porównać do delikatnego miodu.
słód jęczmienny – podobny do miodu gryczanego, posiada podobne właściwości.
syrop klonowy – mniej kaloryczny od cukru i miodu; zawiera wiele składników mineralnych, jak wapń, magnez, fosfor i mangan, witaminy z grupy B oraz polifenole; w smaku zbliżony do miodu.
cukier kokosowy – posiada niski indeks glikemiczny; ma łagodny karmelowy smak; zawiera magnez, potas, cynk oraz żelazo oraz witamiy C, B1, B2, B3 i B6.
Czytaj etykiety
Stosowanie zamienników cukru nie zawsze jest możliwe. Są bowiem produkty, których nie możemy przygotować samodzielnie w domu lub po prostu brakuje nam na to czasu. Wyjściem z tej sytuacji jest odpowiednia wiedza i świadomość. Przed włożeniem do koszyka kolejnej butelki soku lub kubka jogurtu zatrzymaj się na chwilę i przeczytaj etykietę. Gwarantujemy, że zaskoczy Cię jak dużo sztucznych dosładzaczy mieści się w puszce pomidorów.
Pamiętaj, że….
• Składniki na etykiecie wymieniane są w kolejności, w jakiej występują w produkcie pod względem zawartości. Jeżeli cukier wpisany jest np. na drugim miejscu, oznacza to, że mamy do czynienia z pożywieniem lub napojem mocno słodzonym;
• Cukier w składzie często „ukrywa się” pod nazwą: syrop glukozowy, fruktoza, maltoza, syrop glukozowo-fruktozowy, maltodekstryna;
• Na etykiecie określona jest zawartość węglowodanów w produkcie. W tej kategorii mieszczą się również cukry. Im większa ilość węglowodanów, tym „słodszy” produkt.
Ciekawostka…
Twoja skóra nie lubi cukru! Jest on odpowiedzialny za pojawianie się zmarszczek i tworzenie krostek oraz innych niedoskonałości. Wszystko przez glikację, czyli mówiąc wprost karmelizację białka. Spożywany przez Ciebie cukier przyłącza się do komórek i niszczy zawarte w nich białko rujnując włókna podporowe skóry – kolagen i elastynę. W rezultacie starzeją się one, twardnieją i pękają.
Aby zatrzymać glikację, trzeba zmienić nawyki żywieniowe. Najlepiej w ogóle zaprzestać używania cukru, picia słodkich napojów, ograniczyć spożywanie owoców oraz białego pieczywa i makaronu. Należy też zrezygnować z potraw smażonych we fryturze.
Obalamy mity…
Cukier trzcinowy nie jest wcale zdrowszy od białego cukru rafinowanego. Różnica w kaloryczności obu jest minimalna. Pochodzą one po prostu z dwóch różnych roślin – buraków cukrowych i trzciny cukrowej. Efektem końcowym produkcji w obu wypadkach jest sacharoza.